Σύμφωνα με το αρθ. 4 & 5 του Π.Δ. 150/2006 και αρθ.88 επ. του νόμου 4251/2014, στον πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει στην Ελλάδα, νόμιμα και αδιάλειπτα, κατά τα 5 έτη αμέσως πριν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, χορηγείται το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος. Την άδεια αυτή για πέντε έτη δεν δικαιούνται οι πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι: έχουν προσωρινό καθεστώς διαμονής ή έχουν άδεια διαμονής για σπουδές ή επαγγελματική κατάρτιση, για εποχιακή εργασία, για αθλητές και διπλωμάτες, ή έχουν λάβει άδεια διαμονής στην Ελλάδα δυνάμει διάφορων μορφών προστασίας ή έχουν υποβάλει σχετική αίτηση και αναμένουν την έκδοση απόφασης σχετικά με το καθεστώς τους.
Η πενταετής νόμιμη παραμονή δεν διακόπτεται από προσωρινές απουσίες, εφόσον είναι κατώτερες των έξι διαδοχικών μηνών και δεν υπερβαίνουν συνολικά τους δέκα μήνες εντός της πενταετίας, και προσμετρούνται στον υπολογισμό της πενταετούς νόμιμης παραμονής. Επίσης , η πενταετής νόμιμη παραμονή δεν διακόπτεται κατά την κατοχή μίας από τις παραπάνω προσωρινές άδειες διαμονής, αλλά ο περίοδος διαμονής με παρόμοια άδεια διαμονής δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της πενταετίας. Περίοδοι διαμονής για λόγους σπουδών ή επαγγελματικής κατάρτισης λαμβάνονται υπόψη μόνο κατά το ήμισυ για τον υπολογισμό της πενταετίας.
Στην περίπτωση απόρριψης της αίτησης ο πολίτης τρίτης χώρας δικαιούται να επανέλθει στο προηγούμενο καθεστώς διαμονής του. Ο επί μακρόν διαμένων δεν δικαιούται να διατηρεί το καθεστώς, εφόσον έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής στο πρόσωπο του, ή έχει απουσιάσει από το έδαφος της Ε.Ε. για διάστημα μεγαλύτερο ή ίσο των δώδεκα διαδοχικών μηνών ή έχει απουσιάσει από το έδαφος της Ελλάδας για διάστημα που υπερβαίνει τα έξι έτη ή έχει αποκτήσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
Η λήξη της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος δεν αποτελεί, αυτοτελώς, λόγο ανάκλησης ή απώλειας του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος. Ο πολίτης τρίτης χώρας μπορεί να ζητήσει την επανάκτηση του, αν έχει απολέσει το καθεστώς λόγω απουσίας από το έδαφος της Ε.Ε. για διάστημα μεγαλύτερο ή ίσο των δώδεκα διαδοχικών μηνών ή αν έχει του χορηγήθηκε το καθεστώς μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η αίτηση για την άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος στην αρμόδια υπηρεσία θα πρέπει να συνοδεύεται από τα εξής δικαιολογητικά:
1. Δύο (2) έγχρωμες πρόσφατες φωτογραφίες σε φυσική μορφή, οι τεχνικές προδιαγραφές των οποίων είναι ίδιες με αυτές των διαβατηρίων, όπως κάθε φορά ισχύουν, καθώς και σε ψηφιακή μορφή σε οπτικό δίσκο αποθήκευσης (CD) σε μορφή γραφικών JPEG2000.
2. Επικυρωμένο αντίγραφο ισχύοντος διαβατηρίου ή ταξιδιωτικού εγγράφου, αναγνωρισμένου από την χώρα μας με την ισχύουσα άδεια διαμονής
3. Αντίγραφο του τελευταίου πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης εκκαθαριστικού σημειώματος της Εφορίας ή άλλο επίσημο στοιχείο από το οποίο να προκύπτει ότι διαθέτει εισόδημα, ίσο με τις ετήσιες απολαβές του αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό, προσαυξημένο κατά 10% για το σύνολο των μελών της οικογένειάς του, συνυπολογιζομένου τυχόν ποσού προερχόμενου από επίδομα τακτικής επιδότησης ανεργίας. Στον υπολογισμό του εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη οι συνεισφορές των μελών της οικογένειας. Ο τακτικός χαρακτήρας του ανωτέρω εισοδήματος αποδεικνύεται ιδίως από την εκπλήρωση των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων του.
4. Βεβαίωση του ασφαλιστικού φορέα στον οποίο είναι ασφαλισμένος για την πλήρη κάλυψη των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης για τον ίδιο και τα προστατευόμενα μέλη της οικογένειας του.
5. Αντίγραφο συμβολαίου αγοράς κατοικίας ή θεωρημένη σύμβαση μίσθωσης κατοικίας από Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία
6. Ειδικό πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας και ιστορίας της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης ή Τίτλο αποφοίτησης της υποχρεωτικής τουλάχιστον εκπαίδευσης από ελληνικό σχολείο στην Ελλάδα ή Τίτλο αποφοίτησης από λύκεια του εξωτερικού τα οποία ανήκουν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ή Αναγνωρισμένο τίτλο αποφοίτησης από τμήματα ελληνικής γλώσσας πανεπιστημίων του εξωτερικού ή πιστοποιητικό ελληνομάθειας επιπέδου τουλάχιστον Β2 ή Δελτίο Μόνιμης Διαμονής μέλους οικογένειας Έλληνα ή Σχετική εισήγηση από επιτροπή πολιτογράφησης ή Αποδεικτικά νόμιμης δωδεκαετούς διαμονής στην Ελλάδα κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης
7. Παράβολο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 132 του ν. 4251/2014 ύψους των τετρακοσίων (400) ευρώ. Δεν υπόκεινται στην καταβολή του ανωτέρω παραβόλου όσοι κατέχουν ήδη άδεια διαμονής αόριστης, δεκαετούς ή πενταετούς διάρκειας του άρθρου 108 του ν. 4251/2014.
Για την ανανέωση της άδειας διαμονής, ο επί μακρόν διαμένων υποχρεούται να υποβάλει σχετική αίτηση, πριν από τη λήξη της, επισυνάπτοντας επικυρωμένο φωτοαντίγραφο όλων των σελίδων ισχύοντος διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου αναγνωρισμένου από τη Χώρα μας
