Από το Ελληνικό κοινοβούλιο ψηφίστηκε νέος αναπτυξιακός νόμος υπ΄ αριθμόν 4399/2016 (ΦΕΚ 117/Α/22-6-2016) με τίτλο «Θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση καθεστώτων Ενισχύσεων Ιδιωτικών Επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας – Σύσταση Αναπτυξιακού Συμβουλίου και άλλες διατάξεις». Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει ενισχύσεις μέχρι 45% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή εγκατάστασης.
Δικαιούχοι υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων είναι οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου και έχουν μία από τις ακόλουθες μορφές:
α) Ατομική επιχείρηση,
β) Εμπορική εταιρεία,
γ) Συνεταιρισμός,
δ) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγών, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις,
ε) Υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου,
στ) Επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή κοινοπραξίας με την προϋπόθεση καταχώρισής τους στο ΓΕΜΗ,
ζ) Δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους.
Οι επιχειρήσεις, των οποίων το επιλέξιμο ύψος των επενδυτικών σχεδίων υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ, υποχρεούνται να λάβουν τη νομική μορφή εμπορικής εταιρείας ή συνεταιρισμού πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.
Δεν θεωρούνται δικαιούχοι και εξαιρούνται από την επιδότηση α) οι προβληματικές επιχειρήσεις, β) επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν προβεί σε παύση της ίδιας ή παρεμφερούς δραστηριότητας εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου κατά τη διετία πριν από την υποβολή της αίτησής τους για ενίσχυση ή έχουν προγραμματίσει να προβούν σε παύση της εν λόγω δραστηριότητας εντός 2 ετών μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου,
γ) επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία και για λογαριασμό του Δημοσίου, βάσει σχετικής σύμβασης εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών.
Οι ενισχύσεις θα παρέχονται για την περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριοτήτων ή έργων και δεν παρέχονται για δραστηριότητες, τις οποίες θα ανέπτυσσε ούτως ή άλλως ο δικαιούχος, ακόμη και αν δεν του είχε χορηγηθεί η ενίσχυση.
Ο δικαιούχος θα πρέπει να υποβάλει γραπτή αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς ενίσχυσης πριν από την έναρξη των εργασιών του επενδυτικού σχεδίου. Η αίτηση για τη χορήγηση ενίσχυσης περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
α) την επωνυμία και το μέγεθος της επιχείρησης,
β) την περιγραφή του έργου, συμπεριλαμβανομένων των εκτιμώμενων ημερομηνιών έναρξης και λήξης,
γ) τον τόπο εκτέλεσης του έργου,
δ) τον κατάλογο των δαπανών του έργου,
ε)τα είδη και το ποσό ενίσχυσης και
στ) το χρηματοδοτικό σχήμα του επενδυτικού σχεδίου.
Έναρξη των εργασιών είναι το πρώτο χρονικά σημείο μεταξύ είτε της έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών που αφορούν την επένδυση είτε της πρώτης νομικά δεσμευτικής ανάληψης υποχρέωσης για την παραγγελία εξοπλισμού ή άλλης ανάληψης υποχρέωσης που καθιστά μη αναστρέψιμη την επένδυση. Η αγορά γης και οι προπαρασκευαστικές εργασίες, όπως η λήψη αδειών και η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας, δεν θεωρούνται έναρξη των εργασιών. Για τις εξαγορές, ως έναρξη των εργασιών νοείται η στιγμή απόκτησης των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται άμεσα με την αποκτηθείσα εγκατάσταση. Η έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησης για το σύνολο του επενδυτικού σχεδίου. Τα Επενδυτικά σχέδια που ενισχύονται βάσει των νέου αναπτυξιακού νόμου δεν επιτρέπεται να υπαχθούν σε άλλο καθεστώς κρατικών ενισχύσεων ή καθεστώς «ήσσονος σημασίας» (de minimis).
Συμμετοχή του φορέα επένδυσης στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου:
Στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να συμμετάσχει και κάποιος φορέας είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων και είτε με εξωτερική χρηματοδότηση, με την προϋπόθεση ότι το 25% του συνολικού επενδυτικού κόστους δεν θα περιέχει καμία κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή.
Ελάχιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου είναι 50.000ευρώ, και συγκεκριμένα: α) για μεγάλες επιχειρήσεις 500.000 ευρώ, β) για μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς και για επιχειρηματικές συστάδες (cluster), 250.000 ευρώ, γ) για μικρές επιχειρήσεις, 150.000 ευρώ, δ) για πολύ μικρές επιχειρήσεις, 100.000 ευρώ, ε) για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Ομάδες Παραγωγών και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις 50.000 ευρώ.
Περιεχόμενο επενδυτικού σχεδίου:
Τα επενδυτικά σχέδια, που υπάγονται στο καθεστώς ενίσχυσης, θα πρέπει να έχουν το χαρακτήρα αρχικής επένδυσης και να ανήκουν σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες: α) δημιουργία νέας μονάδας, β) επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας, γ) διαφοροποίηση της παραγωγής διαδικασίας μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν, δ) θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας, ε) απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει και η οποία αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης. Στην ενίσχυση υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των τομέων της οικονομίας με την επιφύλαξη του άρθρου 7 του νέου αναπτυξιακού νόμου (πχ. στον τομέα χάλυβα, συνθετικών ινών, άνθρακα, ναυπηγίας, μεταφορών, κατασκευαστικές δραστηριότητες, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, ταχυμεταφορικές δραστηριότητες, υπηρεσίες εστίασης, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ασφαλιστικά, νομικές και λογιστικές δραστηριότητες, διαφήμιση και έρευνα αγοράς, ενοικίασης και εκμίσθωσης, δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων, εκπαίδευσης, ανθρώπινης υγείας, τέχνες και διασκέδαση, ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδών ατομικής ή οικιακής χρήσης).
Είδη Ενισχύσεων
1. Φορολογική απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης.
2. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
3. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού και προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησης αυτών που εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 7 έτη.
4. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και οι οποίες δεν λαμβάνουν καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
5. Σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος.
6. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών,
με τα εξής είδη:
αα. ίδια κεφάλαια ή οιονεί ίδια κεφάλαια ή επενδυτική χορηγία για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις,
ββ. δάνεια για την παροχή επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου άμεσα ή έμμεσα σε επιλέξιμες επιχειρήσεις.
Όλα τα είδη ενισχύσεων παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του συνολικού ποσού ενίσχυσης του κάθε επενδυτικού σχεδίου. Για να δικαιούνται οι υπαγόμενες επιχειρήσεις να λάβουν τις ενισχύσεις των περιπτώσεων 2΄ και 3΄, πρέπει να έχουν εμφανίσει κέρδη σε μία κατ’ ελάχιστον διαχειριστική χρήση από τις τελευταίες 7 πριν από τη διαχειριστική χρήση της αίτησης υπαγωγής. Ο όρος αυτός δεν αφορά τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, , Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις και τις επιχειρήσεις που συστάθηκαν κατά τα τελευταία επτά (7) έτη πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής.
Έκταση επιχορήγησης.
Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 5.000.000 ευρώ, για συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις δεν μπορεί να υπερβεί σωρευτικά τα 10.000.000 ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 20.000.000 ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, για τα επενδυτικά σχέδια άνω των 50.000.000 ευρώ , για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 50.000.000 ευρώ και μέχρι 100.000.000 ευρώ παρέχεται το 50% του ανώτατου περιφερειακού ορίου, ενώ για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 100.000.000 ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.
Διαδικασίες υποβολής και αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων.
Οι αιτήσεις για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων υποβάλλονται ως εξής:
α. επενδυτικά σχέδια επιλέξιμου ύψους έως και 3.000.000 ευρώ, που υλοποιούνται μέσα στα όρια της κάθε Περιφέρειας, υποβάλλονται στις Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού των Περιφερειών της Χώρας.
β. επενδυτικά σχέδια επιλέξιμου ύψους άνω των 3.000.000 ευρώ, που υλοποιούνται στις Περιφέρειες Μακεδονίας και Θράκης, υποβάλλονται στη Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (πρώην Μακεδονίας και Θράκης),
γ. όλα τα υπόλοιπα επενδυτικά σχέδια υποβάλλονται στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.
Η αίτηση υπαγωγής και ο οικείος φάκελος τεκμηρίωσης υποβάλλονται υποχρεωτικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και ο αιτών ενημερώνεται ηλεκτρονικά για την παραλαβή και καταχώρισή τους. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και το περιεχόμενο της αίτησης καθορίζονται στις αποφάσεις προκήρυξης των καθεστώτων ενίσχυσης.
Δεν επιτρέπεται η υποβολή από τον ίδιο φορέα αίτησης υπαγωγής σε περισσότερα του ενός καθεστώτα ενισχύσεων, για το ίδιο επενδυτικό σχέδιο ή τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες. Δεν επιτρέπεται επίσης να υποβληθεί αίτηση για υπαγωγή επένδυσης, η οποία είτε στο σύνολό της, είτε εν μέρει, έχει ήδη υπαχθεί στις ενισχύσεις του παρόντος ή άλλων καθεστώτων ενίσχυσης.
Για την υποβολή των επενδυτικών σχεδίων απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,005 του επιλέξιμου ύψους του επενδυτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 300 ευρώ και ανώτερο των 5.000 ευρώ. Για τις επενδύσεις μείζονος μεγέθους των άρθρων 65 έως 69 ν.4399/2016, απαιτείται παράβολο που ορίζεται στο 0,001 του επιλέξιμου ύψους του επενδυτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ.
Διαδικασία αξιολόγησης:
Για κάθε επενδυτικό σχέδιο πρέπει, με ποινή αποκλεισμού, να υπάρχει τεκμηρίωση της φερεγγυότητας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, όπως ιδίως φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, τεκμηρίωση της δυνατότητας χρηματοδότησης του κόστους του επενδυτικού σχεδίου είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση.
Σε περίπτωση που απαιτούνται διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο του φακέλου, ορίζεται προθεσμία 10 ημερών στο φορέα, προκειμένου να τις παράσχει προς την Υπηρεσία. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη ή αν διαπιστωθεί μετά την παροχή διευκρινήσεων ότι δεν συντρέχουν οι ως άνω προϋποθέσεις, η αίτηση απορρίπτεται με αιτιολογημένη απόφαση και το παράβολο καταπίπτει υπέρ του Δημοσίου. Κατά της απορριπτικής απόφασης ο αιτών μπορεί να υποβάλλει ένσταση, που αποτελεί ενδικοφανείς προσφυγή και υποβάλλεται ηλεκτρονικά εντός αποκλειστικής προθεσμίας 10 ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής πράξης.
Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων ελέγχονται κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους, κατά την ολοκλήρωση και έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης και για την τήρηση των μακροχρόνιων υποχρεώσεών τους. Ο έλεγχος μπορεί να είναι έλεγχος επί των εγγράφων του φακέλου («διοικητικός έλεγχος») ή/και επιτόπιος έλεγχος.
Καταβολή ενισχύσεων
Η καταβολή της ενίσχυσης ή η χρήση της ωφέλειας από το δικαιούχο μπορεί να πραγματοποιείται είτε εφάπαξ με την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και
έναρξης παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου είτε σταδιακά και εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις :
1. Φορολογική απαλλαγή – Το δικαίωμα της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής εντός δεκαπέντε (15) φορολογικών ετών με την δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει, κατ’έτος, το είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής.
2. Επιχορήγηση – καταβάλλεται στον δικαιούχο σε ποσοστό 50 κατόπιν σχετικού αιτήματος μετά την υλοποίηση του 50% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Το υπόλοιπο ποσό της επιχορήγησης ή το σύνολό της σε περίπτωση μη εφαρμογής της ρύθμισης σε δόσεις, καταβάλλεται μετά την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Η επιχορήγηση καταβάλλεται απευθείας μέσω ηλεκτρονικής πληρωμής σε τραπεζικό λογαριασμό του φορέα του επενδυτικού σχεδίου.
3. Επιδότηση Χρηματοδοτικής Μίσθωσης – πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της εγκατάστασης στη μονάδα του συνόλου του μισθωμένου εξοπλισμού, σύμφωνα με τη σύμβαση χρηματοδοτικής
μίσθωσης. Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή των δόσεων του μισθώματος εκ μέρους του φορέα της επένδυσης. Το ποσό που καταβάλλεται δεν θα υπερβαίνει 60% του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου.
4. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης – μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της δημιουργίας των συνδεόμενων με το επενδυτικό σχέδιο θέσεων εργασίας. Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή του μισθολογικού κόστους εκ μέρους του φορέα της επένδυσης, με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
