Ένωση Ρωσόφωνων Δικηγόρων ενημερώνει για το εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.

Από τις 3 Αυγούστου 2017 τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος 4469/2017 για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, που προβλέπει ‬μία ‬διαδικασία ρύθμισης όλων ‬των οφειλών μιας επιχείρησης ‬προς ‬όλους τους πιστωτές της, ‬δηλαδή ‬τράπεζες,εφορίες, ‬τελωνεία, ‬δήμους, ασφαλιστικά ταμεία και ιδιώτες. Ό νόμος θα παραμείνει σε ισχύ έως τις 31/12/2018, ενώ ήδη τέθηκε σε λειτουργία και η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τον εξωδικαστικό μηχανισμό επίλυσης διαφορών. Αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία μπορεί να υποβάλει κάθε φυσικό πρόσωπο που μπορεί να υπαχθεί σε πτώχευση και κάθε νομικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εάν έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον κατά την 31 Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλή από δάνειο ή πίστωση με καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών, ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1 Ιουλίου 2016, ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση ή φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή άλλο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του εν λόγο φυσικού προσώπου λόγω μη επαρκούς υπολοίπου ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του.
Για να υπαχθεί κάποιος στον εξωδικαστικό μηχανισμό, οι συνολικές του οφειλές θα πρέπει να ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ. Επιπλέων, η ενδιαφερόμενη επιχείρηση, σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες 3 χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης θα πρέπει να είχε θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων. Στη διαδικασία δεν μπορούν να υπαχθούν πιστωτικά ιδρύματα, χρηματοδοτικά ιδρύματα και πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων ιδρυμάτων και παρόχων, Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες, Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων, και οι διαχειριστές αυτών, ασφαλιστικές εταιρείες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλει αίτηση στο δικαστήριο για υπαγωγή στις διατάξεις του Ν. 4307/2014 (αναφορικά με την έκτακτη διαδικασία ρύθμισης υποχρεώσεων εμπόρων) ή του Πτωχευτικού Κώδικα, ή έχουν υπαχθεί στις ως άνω διαδικασίες, ή έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης/εκκαθάρισης, ή έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για ένα από τα προβλεπόμενα στον νόμο αδικήματα (π.χ. φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, κ.λπ.). Από τη διαδικασία εξαιρούνται οι οφειλές που έχουν γεννηθεί μετά την 31 Δεκεμβρίου 2016, απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μικροί πιστωτές σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 6 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εισόδων. Επίσης, εκτός διαδικασίας τίθεται και μια επιχείρηση στην οποία οι απαιτήσεις ενός πιστωτή υπερβαίνουν το 85% των συνολικών απαιτήσεων, η αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία προωθείται σε αυτήν την περίπτωση στον εν λόγω πιστωτή για διμερή διαπραγμάτευση.
Η αίτηση υποβάλλεται από τον οφειλέτη, ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) έως την 31η Δεκεμβρίου 2018. Τη διαδικασία μπορούν να εκκινήσουν επίσης ως πιστωτές και το Ελληνικό Δημόσιο, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης, ή δήμοι, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς, αποστέλλοντας στον οφειλέτη έγγραφη πρόσκληση να υπαχθεί στον νόμο. Στην περίπτωση που ο οφειλέτης δεν ανταποκριθεί, χάνει το δικαίωμα να κινήσει ο ίδιος τη διαδικασία.
Στην αίτηση πρέπει να περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό και τις οφειλές ανά πιστωτή, καθώς και δήλωση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
Για οφειλέτες με χρέη άνω των 50.000 ευρώ , μετά την υποβολή της αίτησης η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους θα ορίζει έναν συντονιστή, ο οποίος καλείται να φέρει σε επαφή τον οφειλέτη και τους πιστωτές και να επιβλέψει έως το τέλος τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των οφειλών. Για τους οφειλές με χρέη μεταξύ 20.00 έως και 50.000 ευρώ θα ακολουθείται αυτοματοποιημένη διαδικασία. Ο οφειλέτης και οι συμμετέχοντες πιστωτές μπορούν να συμφωνήσουν με τον συντονιστή την αμοιβή του. Αν δεν έχει οριστεί αμοιβή, τότε αυτή ορίζεται με βάση το άρθρο 10 Ν. 4469/2017 στο ποσό των 200 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μικρών επιχειρήσεων και στο ποσό των 400 ευρώ για οφειλέτες που εντάσσονται στην κατηγορία των μεγάλων επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις διαχωρίζονται σε μικρές και μεγάλες ανάλογα με τον κύκλο εργασιών ή συνολικών υποχρεώσεις τους, μικρότερους ή μεγαλύτερους των 2.500.000 ευρώ αντίστοιχα.
Αν ο οφειλέτης και οι συμμετέχοντες πιστωτές δεν συμφώνησαν διαφορετικά, το ποσό της αμοιβής βαρύνει το μέρος που προκάλεσε την υποβολή αίτησης για έναρξη της διαδικασίας και προκαταβάλλεται στο συντονιστή πριν από τον έλεγχο της πληρότητας της αίτησης για την υπαγωγή στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Από την ημέρα αποστολής από τον συντονιστή πρόσκλησης στους πιστωτές για τη συμμετοχή στη διαδικασία και για διάστημα 70 ημερών αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων, των οποίων ζητείται η εξωδικαστική ρύθμιση, καθώς και η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της εγγραφής προσημείωσης υποθήκης, εκτός αν με το μέτρο αυτό επιδιώκεται η αποτροπή της απομάκρυνσης ή αφαίρεσης ή μετακίνησης κινητών πραγμάτων της επιχείρησης ή εξοπλισμού, η οποία δεν έχει συμφωνηθεί και ενέχει κίνδυνο απαξίωσης της επιχείρησης. Πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης που διενεργούνται από πιστωτές μετά την κοινοποίηση σε αυτούς αντιγράφου της αίτησης υπαγωγής στη διαδικασία είναι άκυρες. Ο οφειλέτης δικαιούται να ζητήσει από το Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας του παράταση της αναστολής για διάστημα έως 4 επιπλέον μηνών, εφόσον συναινεί η απόλυτη πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών, ενώ κάθε πιστωτής μπορεί να ζητήσει από το ως άνω δικαστήριο την πρόωρη παύση της αναστολής, εφόσον πιθανολογείται ότι η αναστολή εκτέλεσης θα επιφέρει ανεπανόρθωτη βλάβη στον αιτούντα πιστωτή. Σημειώνεται ότι αναστολή εκτέλεσης επάγεται αυτοδίκαια την απαγόρευση της διάθεσης ή της επιβάρυνσης των ακινήτων και του εξοπλισμού της επιχείρησης του οφειλέτη ή και άλλων περιουσιακών του στοιχείων, η διάθεση των οποίων δεν εντάσσεται στη συνήθη επιχειρηματική του δραστηριότητα.
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφίας των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, ήτοι υποθήκη, προσημείωση, ενέχυρο ή άλλο. Εφόσον εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης, υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών από τον οφειλέτη και τους συναινούντες πιστωτές, διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη.
Το περιεχόμενο της σύμβασης προσδιορίζεται ελεύθερα από τους συμβαλλόμενους, εκτός από τους εξής περιορισμούς και εξαιρέσεις:
α) Δεν επιτρέπεται ο πιστωτής να περιέλθει σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή που θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη.
β) Οι πιστωτές λαμβάνουν ποσά και άλλα ανταλλάγματα τουλάχιστον ισάξια με τα ποσά που θα ελάμβαναν σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας των συνοφειλετών και των βεβαρημένων υπέρ τους περιουσιακών στοιχείων τρίτων.
γ) Ποσά και άλλα ανταλλάγματα που απομένουν μετά τη διανομή των προβλεπόμενων στις ως άνω δύο περιπτώσεις, διανέμονται στους πιστωτές συμμέτρως κατά το μέρος των απαιτήσεών τους που απομένει ανεξόφλητο.
Εάν από τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των χρεών μιας επιχείρησης, οι πιστωτές δεν έρχονται σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν, στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, τότε προαφαιρούνται: το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα, το ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση και ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Τα παραπάνω ποσά συνυπολογίζονται στη διανομή μόνο στην περίπτωση μόνο εφόσον έχουν αποπληρωθεί πλήρως οι λοιπές απαιτήσεις των πιστωτών. Σε αντίθετη περίπτωση, τα παραπάνω ποσά διαγράφονται μετά την ολοσχερή εξόφληση όλων των οφειλών, με βάση τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Υπάρχει δυνατότητα προαιρετικής δικαστικής επικύρωσης της συμφωνίας, υποβάλλοντας αίτηση στο Πολυμελές Πρωτοδικείο της έδρας του οφειλέτη. Η απόφαση επικύρωσης καταλαμβάνει το σύνολο των απαιτήσεων του οφειλέτη που ρυθμίζονται στη σύμβαση αναδιάρθρωσης και δεσμεύει τον οφειλέτη και το σύνολο των πιστωτών, ανεξαρτήτως της συμμετοχής τους στη διαπραγμάτευση ή τη σύμβαση. Η απόφαση επικύρωσης δεν υπόκειται σε ένδικο μέσο, ενώ αντίθετα, κατά της απορριπτικής απόφασης επιτρέπεται άσκηση έφεσης. Αν ο οφειλέτης δεν καταβάλει οποιοδήποτε ποσό σε πιστωτή σύμφωνα με τη σύμβαση για διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών, ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει από το δικαστήριο την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους. Επίσης, επέρχεται αυτοδικαίως ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης έναντι του Δημοσίου ή των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και αναβίωση των απαιτήσεών τους εάν υπάρξει μη καταβολή ή μερική καταβολή δόσεων προς τη Φορολογική Διοίκηση ή τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, έως τη συμπλήρωση του ποσού που αντιστοιχεί σε 3 δόσεις, είτε παράλειψη του οφειλέτη να υποβάλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και ΑΠΔ εντός 3 μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους, είτε παράλειψη του οφειλέτη να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει τις οφειλές του, που βεβαιώθηκαν μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2016, εντός 90 ημερών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης ή από την ημερομηνία επικύρωσης της σύμβασης, ή προκειμένου για οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την έναρξη ισχύος ή την επικύρωση της σύμβασης, εντός 60 ημερών από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Η σύμβαση είναι άκυρη για το Δημόσιο εάν προβλέπεται η αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο σε περισσότερες από 120 δόσεις, είτε τμηματική αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ανά διαστήματα που υπερβαίνουν τον μήνα, είτε καταβολή μηνιαίας δόσης μικρότερης των 50 ευρώ, είτε παρέχεται περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο, είτε προβλέπεται η ικανοποίηση των απαιτήσεών του δημοσίου με άλλα ανταλλάγματα και όχι με χρηματικά ποσά.